Kobelamin yani diğer adı ile B12 vitamini sinir sistemi hücrelerinin istenen şekilde fonksiyon göstermesi için hayati öneme sahiptir. Eski yıllarda özellikle beslenme azlığı nedeni ile besin bulmakta zorlanan gelişmekte olan ülkelerde görülmekteyken, günümüzde beslenme bozukluğu olan anoreksiya nevroza veya blumia hastalarında, yine obezite nedeni ile cerrahi geçiren kişilerde ve günümüzde ciddi ivme kazanmış vejetaryen/vegan gıdalarla ile beslenen kişilerde sıkça karşımıza çıkmaktadır. Midedeki asit sayesinde B12 vitamini besinlerden ayrılarak emilebilir. Bu sebeple atrofik gastrit olarak bilinen mide asidinin azalması ile giden özellikle yaşlılarda görülen mide hastalıklarında ve kronik antiasit mide ilacı kullananlarda da yeterli B12 vitamini düşüklüğü görülebilmektedir. B12 vitaminin mide asidi ile besinden ayrılmasından sonra IF (ıtrinsek faktör) ile bağlanarak vücuda emilebilir. Genetik olarak bazı kişilerde IF üretimi eksiktir bu sebeple bu kişiler ne kadar B12 tüketirse tüketsin B12 vitaminini ememeden vücutlarından atarlar.
B12 vitamini yönünden zengin besinler kırmızı et, özellikle karaciğer ve av etleri, yumurta ve süt ürünleridir. Yetişkinler için önerilen günlük B12 vitamin miktarı 2.4 µg’dır. Vücutta az miktarda depolandığı için günlük en az 1 öğünde B12 vitamini içeren besinlerden tüketilmelidir. Yukarıda bahsedilen gıdaları tüketmeyen kişiler b12 takviyeli kahvaltılık gevrek veya gıda takviyesi alarak eksikliğin oluşmasını engelleyebilirler.
B12 vitamini sinir hücrelerinin miyelin adı verilen kılıfının yapımında rol oynar. Eksikliğinde bu kılıf bozulur. Kılıfı bozuk olan hücreler arası uyarıların iletimi bozulur yani klinik olarak kişi kol ve bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma gibi his kusurları ile yorgunluk yaşar. Dengesizlik, el ve bacaklarda titreme, görmede bozulmalar yaşanabilir, unutkanlık şikâyeti belirir, ağır tablolarda kişilik değişikliği, psikoz (halüsinasyonlar, düşünce bozukluğu vb.) hatta koma durumu bile gözlenebilir.
Peki, B12 vitamin düşüklüğünü nasıl tespit ediyoruz? Basit bir kan testi bu eksikliği bize gösterebiliyor. Şikâyete göre aynı tip şikâyete sebep olabilecek diğer hastalıkların tespiti için görüntüleme ve EMG gibi ek tetkikler yapıla bilinir. Tanı konduktan sonra replasman tedavisi olarak adlandırılan eksik vitamini geri koyma tedavisi uygulamalıdır. Eksiliğin ağırlığına ve nedenine göre hekimin vereceği kararla bazı hastalar için ağızdan hap şeklinde tedavi yeterliyken kimi hastalarda da kas içine vitamin enjeksiyonu gerekebilir. Tedavi sonrası B12 vitaminin düzey kontrolü unutulmamalıdır.
Bilgilendirmeler çok güzel